Ψυχολογία

Η ΔΥΝΑΜΗ ΤΩΝ ΧΡΩΜΑΤΩΝ

 Το περιβάλλον του ατόμου είναι γεμάτο από χρώματα. Η σχέση που έχουμε με τα χρώματα ξεκινάει με τη γέννησή μας και υπαγορεύεται από την ίδια τη φύση. Η φύση από μόνη της είναι ένας πίνακας γεμάτος χρώματα, το μπλε του ουρανού και της θάλασσας, το πράσινο της φύσης, το κίτρινο και το πορτοκαλί του ήλιου, τα χρώματα του πρώτου μας δωματίου, μας φέρνουν σε άμεση επαφή με το χρώμα. Χαρακτηριστικό είναι επίσης πως τα χρώματα συσχετίζονται και με κοινωνικές επιρροές και με πολιτισμικά στοιχεία όντας ένα  από τα πιο δυνατά κομμάτια της μη λεκτικής επικοινωνίας καθώς  μεταφέρουν, στιγμιαία, έννοιες και μηνύματα. Λόγου χάρη, σε κάποια μέρη το μαύρο αντιπροσωπεύει το πένθος, ενώ σε κάποια άλλα το λευκό, δείχνοντας τη συναισθηματική και ψυχολογική κατάσταση του ατόμου που φοράει μαύρα ή άσπρα.

 

Η αναγνώριση των χρωμάτων συνδέεται με βασικές λειτουργίες του εγκεφάλου. Ο ανθρώπινος εγκέφαλος είναι «προγραμματισμένος» να αντιδρά στα χρώματα, τα οποία επηρεάζουν τόσο τις σκέψεις όσο και τα συναισθήματα του ατόμου, αντιπροσωπεύοντας λόγου χάρη ορισμένα συναισθήματα αλλά και προκαλώντας τα. Έρευνες έχουν αποδείξει ότι οι αποκρίσεις μας προς τα χρώματα εξαρτώνται εν μέρει από τις επιδράσεις που έχουν τα χρώματα  στο οπτικό και νευρικό μας σύστημα και εν μέρει από τις επιρροές που μας έχουν καταγραφεί από το περιβάλλον και της εμπειρίες της ζωής. Η χρωματική αντίληψη του ματιού πυροδοτεί  ακαριαίες αντιδράσεις στον εγκέφαλο και στο αυτόνομο νευρικό σύστημα.

Υπάρχει μία τεράστια γκάμα χρωμάτων και είναι αδύνατον κάποιος να γνωρίζει όλες τις δυνατές χρωματικές αποχρώσεις. Το μόνο σίγουρο είναι πως όλοι οι άνθρωποι έχουν προτίμηση σε κάποιο χρώμα, κάθε χρώμα επηρεάζει τη διάθεσή μας και ταυτόχρονα αποκαλύπτει μέρος του χαρακτήρα μας. Καθένα από τα χρώματα έχει τη δική του δυναμική και εκφράζει διαφορετικά συναισθήματα επιδρώντας διαφορετικά στον καθένα μας και φορτίζοντάς μας με διαφορετική ενέργεια.

ΈΤΣΙ:

Το λευκό: θεωρείται ως χρώμα ειρήνης και καθαρότητας.  Άνθρωποι που το προτιμούν χαρακτηρίζονται από αθωότητα, αγνότητα, καθαρότητα, νεότητα, αλήθεια, απλότητα, ανυπαρξία, μοναδικότητα, παρορμητικότητα, πολυπλοκότητα.

Το κίτρινο: μπορεί να μεταφέρει αντικρουόμενα  μηνύματα. Καθώς είναι λαμπερό, τραβάει την προσοχή, δημιουργεί ευτυχία (χαρά) και ζεστασιά αλλά η υπερβολή του μπορεί να προκαλέσει ανησυχία αλλά και επιθετικότητα. Άνθρωποι που το προτιμούν χαρακτηρίζονται από λαμπερή ιδιοσυγκρασία, πρακτικότητα, ευρηματικότητα και καινοτομία, ζωντάνια, ενεργητικότητα, ευτυχία, περιέργεια, εναλλαγή, προσαρμοστικότητα, ευελιξία, επικοινωνία.

Το πορτοκαλί: σχετίζεται με ζωηρά συναισθήματα και επιθυμία, εμπνέει και διεγείρει. Άνθρωποι που το προτιμούν χαρακτηρίζονται από διάθεση για διασκέδαση, άνεση, αφθονία, απόλαυση, θέρμη, κοινωνικότητα, δυναμισμό, ανεξαρτησία, είναι εύστροφοι, ζωηροί και οξυδερκείς.

Το κόκκινο: είναι έντονο χρώμα και μπορεί να προκαλέσει έντονα συναισθήματα. Φέρνει στο μυαλό το αίμα, τον πόλεμο, αλλά και αγάπη και πάθος. Είναι το χρώμα της δύναμης, της υγείας και της ζωτικότητας αλλά και της δράσης.  Άνθρωποι που το προτιμούν χαρακτηρίζονται από πάθος, σεξουαλικότητα, ενεργητικότητα, αυθορμητισμό, διέγερση, επιθετικότητα, δύναμη, κίνδυνο, φιλοδοξία, επαναστατικότητα, όρεξη για τη ζωή! 

Το ροζ: γυναικείο χρώμα που προκαλεί συναισθήματα αθωότητας και απλότητας, βοηθάει στην έκφραση των συναισθημάτων και την εξισορρόπησή τους. Άνθρωποι που το προτιμούν χαρακτηρίζονται από θηλυκότητα, τρυφερότητα, αθωότητα και νεανικότητα.

Το μοβ: Υποδηλώνει μυστήριο, πνευματικότητα και επιτήδευση και συνδέεται με πολυτελή προϊόντα. Άνθρωποι που το προτιμούν χαρακτηρίζονται από πνευματικότητα, ενδιαφέρον για τον εσωτερισμό, την θρησκεία, το μυστήριο, την ηθική, την αυτοθυσία, είναι ευκολόπιστοι και εκκεντρικοί.

Το μπλε: ήρεμο χρώμα που μπορεί να δημιουργήσει εικόνες εξουσίας, επιτυχίας και ασφάλειας. Άνθρωποι που το προτιμούν χαρακτηρίζονται από ψυχραιμία, ονειροπόληση, ειρήνη, ανάπαυση, αφοσίωση, οργάνωση, λογική, νοσταλγία, αλήθεια, είναι φερέγγυοι, άξιοι εμπιστοσύνης, συμπαθητικοί και ευαίσθητοι.

Το πράσινο: Αντιπροσωπεύει την ζωή και την ανανέωση, ηρεμεί, γαληνεύει και αναπαύει αλλά σχετίζεται και με τη ζήλεια. Είναι επίσης σύμβολο γονιμότητας και ευημερίας. Οι άνθρωποι που το προτιμούν χαρακτηρίζονται από ειρήνη, ανάπαυση, ελπίδα, άνεση, οργανωτικότητα, λατρεία για τη φύση.

Το καφέ: είναι συνδεδεμένο με την φύση. Εκπέμπει απλότητα, ζεστασιά και σιγουριά, προσφέρει σταθερότητα και ευνοεί την συνεργασία. Άνθρωποι που το προτιμούν χαρακτηρίζονται από πρακτικότητα, σταθερότητα, απλότητα, αφοσίωση.

Το γκρι: είναι φυσικό και ψυχρό χρώμα με την προτίμησή του από ανθρώπους που χαρακτηρίζονται από διακριτικότητα αλλά και αδιαφορία.

Το μαύρο: είναι ένα χρώμα που συμβολίζει την απειλή ή το κακό ενώ ταυτόχρονα είναι δημοφιλές ως ένδειξη δύναμης. Εκφράζει επίσης τη σοβαρότητα και την επισημότητα. Άνθρωποι που το προτιμούν χαρακτηρίζονται από σοβαρότητα, μυστικοπάθεια, κατάθλιψη, θάνατο, πένθος, μοναχικότητα, φόβο και έντονο άγχος και εσωστρέφεια.

Αξίζει επίσης να αναφερθώ στο ότι τα δύο φύλα αντιλαμβάνονται διαφορετικά τα χρώματα και έχουν διαφορετικές προτιμήσεις με τις γυναίκες κατά κανόνα να βλέπουν περισσότερα χρώματα από τους άνδρες και να αντιλαμβάνονται και τις αποχρώσεις τους. Για παράδειγμα τα χρώματα φούξια, κουφετί, σομόν… είναι απλώς ροζ στο μυαλό των ανδρών.

Τέλος, όπως πολλοί θα γνωρίζουν, τα χρώματα που χρησιμοποιούν τα παιδιά στις ζωγραφιές τους δίνουν πολύτιμες και ουσιαστικές πληροφορίες για τον ψυχισμό του παιδιού, για την νοητική και ψυχολογική του ανάπτυξη, για το περιβάλλον του (οικογενειακό & σχολικό) όπως και για τις στάσεις και τα συναισθήματά του. Παραδείγματος χάρη φωτεινοί χρωματισμοί υποδηλώνουν εξωστρέφεια και κοινωνικότητα ενώ πιο σκοτεινοί χρωματισμοί υποδηλώνουν εσωστρέφεια.

                                                                                                                                            "Evelyn Exarchou "

--------------------------------------------------------------------------------

ΓΟΝΙΟΣ: ΜΠΑΜΠΟΥΛΑΣ  Ή ΦΙΛΟΣ

Το να είσαι γονιός επουδενί  δεν είναι εύκολο πράγμα. Πέρα από τη χαρά, την υπερηφάνεια, τη συγκίνηση που σου προκαλεί η γέννηση και η ανάπτυξη του παιδιού σου, το να είσαι πατέρας ή μητέρα σε γεμίζει ταυτόχρονα με άγχος, ανησυχία, ευθύνες, υποχρεώσεις. Η όλη διαδικασία της έλευσης στον κόσμο μιας νέας ζωής δεν πρέπει να πανικοβάλει κανένα νέο γονιό καθώς όπως σοφά λέει και ο λαός : «γονιός δε γεννιέσαι, γίνεσαι» και μέσα από τη διαμόρφωση της προσωπικότητας του παιδιού σου, πλάθεις και τη δική σου εμπειρία ως γονιό, μαθαίνεις, βελτιώνεσαι, αλλάζεις μέσα από τα όσα βιώνει το παιδί σου.

Χαριτολογώντας θα αποκαλούσαμε τις οδηγίες για νέους γονείς, οδηγίες για ναυτιλλόμενους. Είναι σαν να πλέουν σε άγνωστα νερά ανησυχώντας κάθε στιγμή και σε κάθε αναπτυξιακό στάδιο του παιδιού τους αν καταφέρνουν να σταθούν άξια στο έργο τους.

Δεν υπάρχει ένας μοναδικός τύπος γονεϊκότητας  τον οποίο πρέπει να υιοθετήσουν πιστά όλοι οι γονείς για να αναθρέψουν τα παιδιά τους. Κάθε γονιός είναι διαφορετικός και κάθε παιδί είναι διαφορετικό, κανένας τους δεν μπαίνει σε καλούπια και επομένως η σχέση που θα δημιουργηθεί μεταξύ των δύο θα είναι ιδιαίτερη και θα εξαρτάται από τη διαφορετική προσωπικότητα του καθενός.

 

Βέβαια, μελέτες έχουν προτείνει κυρίως την ύπαρξη τριών τύπων γονεϊκότητας που είναι και οι πιο συνήθεις και αναφέρονται στον επιτρεπτικό, τον αυταρχικό και τον αυστηρό τύπο γονεϊκότητας. Για να μη μακρηγορώ, όπως εύλογα φαίνεται, ο επιτρεπτικός και ο αυταρχικός τύπος βρίσκονται στα δύο άκρα με τον αυστηρό τύπο να βρίσκεται κάπου στη μέση.  Εν συντομία, ο επιτρεπτικός τύπος σχετίζεται με χαλαρή πειθαρχία, μη επιβολή κανόνων, κι απεριόριστη ελευθερία στο παιδί για να κάνει ότι θέλει  θεωρώντας ότι δεν πρέπει να του χαλάνε χατίρι. Έτσι όμως η δύναμη και ο έλεγχος  μεταβιβάζονται εξολοκλήρου στα παιδιά τα οποία δοκιμάζουν συνεχώς τα όρια των γονέων αψηφώντας τους κανόνες και την κάθε μορφή εξουσίας.

Στον αντίποδα βρίσκονται οι αυταρχικοί γονείς  οι οποίοι υιοθετούν τιμωρητικούς και βίαιους τρόπους ελέγχου του παιδιού τους πιστεύοντας ότι τα παιδιά είναι ιδιοκτησία τους και μαθαίνουν μόνο όταν πονέσουν. Οι γονείς ασκούν έλεγχο και αξιολογούν κάθε συμπεριφορά του παιδιού με αυστηρότητα, δεσποτισμό και απόλυτο δογματισμό. Πέρα από τους δύο παραπάνω ακραίους τύπους, υπάρχει και ο αυστηρός τύπος γονεϊκότητας που θα λέγαμε ότι είναι κάτι σαν τη χρυσή τομή. Εδώ οι γονείς ναι μεν είναι αυστηροί θέτοντας όρια και κανόνες στα παιδιά τους, με τη διαφορά όμως ότι η μεταξύ τους σχέση βασίζεται στο διάλογο, στην ισότητα γονιού-παιδιού και σε άλλες δημοκρατικές αρχές. Στόχος των γονιών δεν είναι να τιμωρήσουν το παιδί τους αλλά να του δείξουν ότι αυτό που έκανε δεν είναι σωστό. Οι αυστηροί γονείς δείχνουν ενσυναίσθηση στα παιδιά τους και βρίσκονται δίπλα τους αρωγοί σε κάθε πρόβλημά τους. Τους δίνουν την ευκαιρία να κινηθούν ελεύθερα και να πάρουν αποφάσεις όντας ωστόσο παρατηρητές στην όλη διαδικασία και επεμβαίνουν μόνο όταν υπάρχει ουσιαστικός λόγος.

Κανείς δεν είναι τόσο ειδικός στο να συμβουλεύσει έναν γονέα πως να συμπεριφερθεί στο παιδί του. Παρακάτω ωστόσο παρατίθενται κάποιες χρήσιμες οδηγίες και στρατηγικές που θα ήταν καλό να ακολουθούν οι γονείς για να προσεγγίσουν όλο και περισσότερο τον αυστηρό τύπου γονέα.

• Σημαντική η επικοινωνία: αποφύγετε τις διαταγές, τις απειλές, τις παραινέσεις, τις ηθικολογίες, τις συμβουλές, τις κριτικές και τους χαρακτηρισμούς, την ειρωνεία και την ανάκριση.

• Δεν πρέπει να προβαίνουμε σε αρνητικές δηλώσεις για το παιδί αλλά να κατακρίνουμε τη συμπεριφορά του παιδιού λέγοντάς του για παράδειγμα αυτό που έκανες είναι κακό, όχι είσαι κακό παιδί.

• Ενθάρρυνση και στήριξη στα παιδιά
• Ακούμε προσεχτικά τα παιδιά και τα προβλήματά τους , δείχνοντας έμπρακτα το ενδιαφέρον μας και προσπαθώντας να τα βοηθήσουμε.

• Θέτουμε όρια και κανόνες στην οικογένεια που κανένα μέλος της δε θα ήταν καλό να τους παραβεί.

• Ενισχύουμε την έκφραση συναισθημάτων μέσα στην οικογένεια τονίζοντας ότι είναι καλό να εξωτερικεύουμε ότι συναίσθημα έχουμε είτε θετικό είτε αρνητικό και να μην το κρατάμε μέσα μας.

Οι γονείς και τα παιδιά δεν είναι εχθροί. Δεν αποτελούν δύο αντίθετα στρατόπεδα που ένας εκ των δύο θα έχει την κυριαρχία στο πεδίο οικογένεια. Είναι συνοδοιπόροι, και για μία αρμονική συμβίωση καλούνται και οι δύο πλευρές να μην υπερβαίνουν τα όρια που αναλογούν στον καθένα και να ζήσουν σε ένα σπίτι με δημοκρατικούς και αξιοκρατικούς κανόνες.

                                                                                                                            "Evelyn Exarchou "

----------------------------------------------------------------------

Η άλλη όψη της κρίσης

Οικονομική κρίση. Φράση χιλιοειπωμένη και χιλιοακουσμένη από όλους τους Ελληνες/Ελληνίδες. Εξαιρουμένων ελαχίστων  περιπτώσεων, η πλειονότητα των Ελλήνων συμπεριλαμβανομένου οικονομικά ασθενέστερους ανθρώπους μέχρι και ανθρώπους με άλλοτε υψηλά βαλάντια, έχει βιώσει  αυτό που λέμε οικονομική κρίση. Πολλά είναι τα δεινά που έχει επιφέρει σε ατομικό και κοινωνικό επίπεδο όπως η αύξηση της εγκληματικότητας, η εκτόξευση της ανεργίας στα ύψη, τα αυξημένα ποσοστά μετανάστευσης, η υποβάθμιση του βιοτικού επιπέδου, το «κλείσιμο ολοένα και περισσότερων ελληνικών επιχειρήσεων», η εξαθλίωση του ελληνικού συστήματος υγείας. Όλα τα προαναφερθέντα είναι γνωστά και δεν αφήνουν κανέναν ανεπηρέαστο, αλλά στο σημείο αυτό θα κάνουμε λόγο για τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης στην ψυχική υγεία των ατόμων.

Αναπόφευκτα η οικονομική κρίση ως φαινόμενο αποτελεί απώλεια καθώς η σιγουριά, η ασφάλεια, η ησυχία παύουν να υπάρχουν και όλα πλέον είναι ρευστά. Οι άνθρωποι ενδέχεται να χάσουν τη δουλειά τους, την εργασία τους, τα κοντινά τους άτομα που μπορεί να ξενιτευτούν για την εύρεση καλύτερων συνθηκών διαβίωσης. Η ζωή σε περιόδους οικονομικής κρίσης αδιαμφισβήτητα είναι στρεσογόνος, διαταράσσοντας σε μεγάλο βαθμό την ψυχολογία των ανθρώπων.  Τα αισθήματα- συναισθήματα που κυριαρχούν περιλαμβάνουν το άγχος, την ανασφάλεια, τη νευρικότητα, τον εκνευρισμό, το θυμό, τον πανικό, την ανησυχία, την ενοχή, ενώ παράλληλα η κρίση ενισχύει περιστατικά όπως η βία, η εγκληματικότητα, η χρήση ουσιών, οι αυτοκτονίες. Αρκετές έρευνες μάλιστα έχουν δείξει αύξηση στα ποσοστά κατάθλιψης λόγω της οικονομικής ανέχειας (Scutella, Wooden, 2008) (Butterworth, Rodgers & Windsor, 2009). 

Η οικονομική κρίση είναι μία ιδιαίτερη, αγχωτική, πιεστική κατάσταση που φέρνει τους ανθρώπους αντιμέτωπους με δυσάρεστα συμβάντα και γεννά αρνητικά συναισθήματα και αντιδράσεις. Αυτή η χαοτική κατάσταση μας αποδιοργανώνει καθώς μας τριβελίζει το μυαλό πλειάδα προβλημάτων κάνοντας μας ανήμπορους και ανίκανους να σταθούμε δημιουργικοί και ενεργητικοί.

Τι μπορούμε ωστόσο να κάνουμε έναντι στην όλη κατάσταση;

Ένα μεγάλο κομμάτι στηρίζεται στο πως σκεφτόμαστε για την οικονομική κρίση και στα όποια προβλήματα αντιμετωπίζουμε εξαιτίας της. Αλλαγές στο γνωστικό επίπεδο κρίνονται απαραίτητες με αντικατάσταση των αρνητικών, απαισιόδοξων σκέψεων με θετικές σκέψεις γεμάτες ζωντάνια και δημιουργικότητα. Πρέπει να μάθουμε να βλέπουμε το ποτήρι μισογεμάτο και όχι μισοάδειο, να αποδεχτούμε την κατάσταση ως έχει, να εκτιμήσουμε ό,τι έχουμε, να μην αφήνουμε το όποιο πρόβλημα να μας βάλει κάτω αλλά αντίθετα να παλεύουμε για το καλύτερο.

Πέρα από την αλλαγή στη σκέψη μας ωστόσο, αξίζει να χρησιμοποιήσουμε το θυμό που έχουμε εξαιτίας της κρίσης ως όπλο έναντι σε αυτά που μας συμβαίνουν. Ο θυμός είναι αίσθημα που μας διεγείρει και μας κινητοποιεί να κάνουμε πράγματα. Έτσι θα μας ενεργοποιήσει και θα γίνει σύμμαχός μας για να βρούμε λύση στα προβλήματά μας και να βελτιώσουμε τη ζωή μας.

Μία άλλη τακτική που είναι καλό να ακολουθούμε για να μην πελαγώσουμε με τα προβλήματα της κρίσης είναι να τα βάζουμε σε σειρά ξεκινώντας από αυτά που θα πρέπει να αντιμετωπιστούν άμεσα. Να τα καταγράφουμε και να σημειώνουμε δίπλα τους προσωπικούς μηχανισμούς/ εργαλεία που έχουμε για να τα αντιμετωπίσουμε καθώς και τους σημαντικούς άλλους που είναι δίπλα μας και μας στηρίζουν.

Τέλος, να επισημάνω ότι πρέπει να δούμε την οικονομική κρίση, πέρα από τα δεινά που προκαλεί, και σαν ευκαιρία για κοινωνική αλλαγή. Είναι μια πρόκληση για όλους εμάς για την αποδόμηση μιας σαθρής νοοτροπίας και συμπεριφοράς και την ανάδειξη μιας υγιούς συλλογικής συνείδησης η οποία θα βοηθήσει σε μεγάλο βαθμό να πάμε πιο μπροστά και να προοδεύσουμε ως κράτος και κοινωνία. Μαθαίνοντας λοιπόν από τα λάθη και τις παραλείψεις του παρελθόντος  αλλά και τις καταστάσεις που βιώνουμε στις μέρες μας, μπορούμε να προχωρήσουμε στη διαμόρφωση και υιοθέτηση υγιών  νοοτροπιών οι οποίες θα μας βοηθήσουν στην δημιουργία μιας καλύτερης κοινωνίας.  

                                                                                                               " Evelyn Exarchou "


-----------------------------------------------------------------------------------------

Προσεγγίζοντας τα ΑΜΕΑ

Είμαστε στο κατώφλι του 21^ου αιώνα και ακόμα παρατηρείται γύρω μας φόβος για το ξένο, το διαφορετικό.  Για να μην είμαστε ωστόσο εντελώς απαισιόδοξοι, είναι γεγονός ότι καθώς περνάν τα χρόνια γίνονται συνεχώς σημαντικά βήματα προόδου για την εξάλειψη του φόβου της διαφορετικότητας και για μία καλύτερη αντιμετώπιση των ατόμων με ειδικές ανάγκες. Υπάρχει ωστόσο ουσιαστική αλλαγή ή όχι;

Η ίδρυση όλο και περισσότερων κέντρων για άτομα με ειδικές ανάγκες και αντίστοιχων σχολείων και η στελέχωσή τους με ειδικά καταρτιζόμενο προσωπικό ικανό να οδηγήσει στην πρόοδο των ατόμων που έχουν αναπηρία, αποτελεί ενθαρρυντικό εγχείρημα της ένδειξης του ανθρώπινου προσώπου της κοινωνίας. Υπάρχει όμως πραγματική αποδοχή των ατόμων με ειδικές ανάγκες και της κατάστασής τους;

Σαφέστατα  υπάρχει μία βελτίωση  στις μέρες μας ως προς την αντιμετώπιση των ΑΜΕΑ σε σχέση με προηγούμενες δεκαετίες , ωστόσο η αποδοχή των ατόμων αυτών και η ομαλή ένταξή τους στην ελληνική κοινωνία δεν είναι κάτι που πραγματικά συμβαίνει. Από την παιδική κιόλας ηλικία το παιδί με προβλήματα αναπηρίας στιγματίζεται και περιθωριοποιείται. Το ίδιο συμβαίνει και με την οικογένειά του, που είναι  δακτυλοδεικτούμενη και φέρει τον οίκτο και τη λύπηση του περιγύρου. 

Όταν  μάλιστα  έρθει το πλήρωμα του χρόνου για να πάει σχολειό το παιδί και εκείνο δεν πληροί τα κριτήρια για την ένταξη του σε ειδικό σχολείο  και καλείται να πάει σε ένα σχολείο τυπικής εκπαίδευσης, αρχίζει ένας πανικός. Μπορεί στα λόγια όλοι να φαίνονται ανθρωπιστές και να πολεμούν τις διακρίσεις, αλλά στην πράξη η πλειονότητα των εκπαιδευτικών δε θα ήθελε στην τάξη ένα παιδί που να έχει κάποιου είδους πρόβλημα.  Δεν αποτελεί έκπληξη ότι γίνεται αντικείμενο χλευασμού και κακόβουλων σχολίων όχι μόνο από συνομηλίκους του αλλά και άλλους μορφωμένους ανθρώπους, ενώ είναι ευάλωτο στο να αποτελέσει και θύμα οποιασδήποτε μορφής βίας.

Προχωρώντας αρκετά χρόνια πιο πέρα η πραγματικότητα για αυτά τα άτομα δεν έχει αλλάξει. Βγαίνοντας από το χώρο του σχολείου έχουν μηδαμινές πιθανότητες να βρουν δουλειά και να καταφέρουν να θρέψουν μόνοι τους τον εαυτό τους. Θεωρούνται μίασμα, περιθωριοποιούνται και στιγματίζονται. Προκαλούν τον οίκτο πολλών ανθρώπων ενώ πολύ εύκολα μπορούν να γίνουν αντικείμενα εκμετάλλευσης και να παραπλανηθούν . Τέλος αρκετοί δεν τους πλησιάζουν λόγω  του φόβου που νοιώθουν, ενώ λόγω άγνοιας κάποιοι μπορεί να σκέφτονται ότι θα κολλήσουν και αυτοί την αρρώστια του ατόμου.

Που οφείλεται ωστόσο αυτή η αντιμετώπιση των ΑΜΕΑ;

Κατά ένα μεγάλο ποσοστό, η αρνητική στάση απέναντι στα άτομα με αναπηρία που κατέχουν μεγάλα τμήματα του πληθυσμού, οφείλεται σε μια γενική έλλειψη γνώσης, ενημέρωσης και κατανόησης σχετικά με τις ανάγκες των ατόμων με αναπηρία. Μάλιστα έρευνες έχουν δείξει ότι οι άνδρες εμφανίζουν πιο αρνητική στάση από τις γυναίκες, με έμφαση στις νεότερες ηλικιακές ομάδες.Ο φόβος που νοιώθουν οι άνθρωποι και τα στερεότυπα που υιοθετούν, θα μπορούσαν να αμβλυνθούν μέσω: της εκπαίδευσης του γενικού πληθυσμού για την αναπηρία, της αλληλεπίδρασης του γενικού πληθυσμού με ανθρώπους με αναπηρία και της διαμόρφωσης θετικών στάσεων από μικρή ηλικία.

Σε μία κοινωνία που θέλει να καλείται ανθρωπιστική δεν νοείται να επικρατεί ο φόβος, η άγνοια, η αδιαφορία ακόμα και η κακομεταχείριση ατόμων διαφορετικών από το σύνολο. Τα άτομα με ειδικές ανάγκες, πιστέψτε με, δε θα ήθελαν να είχαν γεννηθεί με κάποιο πρόβλημα, για αυτό και εμείς οι υπόλοιποι που είμαστε αρτιμελείς σε ψυχή και σώμα αξίζει να ενδιαφερθούμε για αυτούς και κυρίως να τους σεβόμαστε. 

Ευαισθητοποιηθείτε και αποδεχτείτε τη διαφορετικότητα.

 

                                                                                                           " Evelyn Exarchou "

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------

ΣΩΜΑΤΙΚΗ ΥΓΕΙΑ VS ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΗ ΥΓΕΙΑ

Αναφερόμενοι στην υγεία ενός ατόμου μιλάμε για ένα ευρύ φάσμα που περιλαμβάνει τόσο τη σωματική όσο και την ψυχική- συναισθηματική υγεία. Την μεν πρώτη ( σωματική), πασχίζουμε συνεχώς να την ελέγχουμε ( πχ check up) και αν προκύψει το οποιοδήποτε πρόβλημα επισκεπτόμαστε τον αντίστοιχο γιατρό για να τη βελτιώσουμε, τη δεύτερη όμως μήπως συχνά την αμελούμε αφήνοντάς τη σε δεύτερη μοίρα;

Μιλώντας για συναισθηματική υγεία και συναισθηματικά υγιείς ανθρώπους αναφερόμαστε σε όσους μπορούν να ασκούν έλεγχο πάνω στις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις συμπεριφορές τους, αισθάνονται καλά με τον εαυτό τους και έχουν καλές σχέσεις ενώ παράλληλα διατηρούν μια αντικειμενικότητα σχετικά με τα προβλήματά τους. Και οι άνθρωποι αυτοί έχουν προβλήματα, ωστόσο ξέρουν πώς να τα αντιμετωπίσουν, πότε πρέπει να ζητήσουν βοήθεια από τον γιατρό, τον ψυχολόγο ή τον σύμβουλό τους. Είναι τώρα πολύ εμφανές ότι εξίσου σημαντικό με τη σωματική υγεία μεγάλη βαρύτητα πρέπει να δίνεται και στη συναισθηματική υγεία των ατόμων και αυτό πρέπει να ξεκινάει από την παιδική ηλικία με τους γονείς να φροντίζουν για τη συναισθηματική υγεία των παιδιών τους. Καλούνται να προσφέρουν ασφάλεια για την έκφραση των συναισθημάτων των παιδιών τους κατά τη διάρκεια της ανατροφής τους, ειδάλλως οι εν δυνάμει ενήλικες θα είναι συναισθηματικά ανίκανοι να πάρουν σημαντικές αποφάσεις και να διαχειριστούν τη μετέπειτα ζωή τους.

Παρακάτω προτείνονται κάποιοι τρόποι που θα ευνοούσαν την καλή συναισθηματική υγεία του παιδιού σας:

• Κατανοήστε τις ανάγκες του παιδιού σας. Όλα τα παιδιά, εκτός από την ανάγκη για τροφή, έχουν ανάγκη από τρεις άλλες βασικές πρωταρχικές ανάγκες όπως  περιγράφονται στην πυραμίδα αναγκών του Maslow οι οποίες είναι η αγάπη, η αποδοχή και η ασφάλεια.

• Ενθαρρύνετε την ανεξαρτησία τους. Εμπιστευτείτε τα παιδιά σας και τις ικανότητες τους, δώστε τους ελευθερία να μεγαλώσουν και γενικότερα λειτουργείστε σαν ο σταθμός ανεφοδιασμού από όπου τα παιδιά θα παίρνουν ενέργεια και στήριξη όταν θα νοιώθουν ευάλωτα. Μείνετε δίπλα τους χωρίς να επεμβαίνετε στην κάθε τους επιλογή και χωρίς να δίνετε έτοιμη τη λύση στο κάθε τους πρόβλημα και μείνετε ήσυχοι ότι το παιδί σας όταν χρειαστεί τη βοήθειά σας θα σας τη ζητήσει.

• Δώστε καθοδήγηση- συμβουλές. Θέστε στα παιδιά σας τις βάσεις για υγιείς επιλογές  και γαλουχήστε τα με αξίες και αρχές που στη σημερινή κοινωνία της γενικότερης κρίσης θα τους φανούν πολύ χρήσιμες.

• Θέστε όρια. Να είστε συνεπείς και σταθεροί αλλά ποτέ υπερβολικοί στα λόγια και στις πράξεις μπροστά στα παιδιά σας και μην ξεχνάτε να ενισχύετε  κάθε καλή συμπεριφορά του παιδιού σας.

• Μοιραστείτε τα προβλήματα της οικογένειας. Εκτός από τα προσωπικά θέματα του ζευγαριού, το παιδί κρίνεται αναγκαίο  να αναγνωρίζει ότι είναι ενεργό μέλος της οικογένειας και μπορεί να συνεισφέρει και αυτό σε κρίσιμες αποφάσεις. Είναι σημαντικό να είστε ειλικρινείς μαζί του σε θέματα όπως ο θάνατος, η ασθένεια, το διαζύγιο, τα χρήματα.

• Γνωρίστε τους φίλους του παιδιού σας. Χωρίς να φαίνεται ότι δεν τα εμπιστεύεστε και ότι κρίνετε τις επιλογές τους είναι καλό να γνωρίζετε τους φίλους του παιδιού σας.

• Βοηθήστε το παιδί σας να μάθει. Μην είστε αδιάφοροι για τη μάθηση του παιδιού σας. Ενδιαφερθείτε και ρωτήστε για την πρόοδό του, ενώ παράλληλα μην τα πιέζετε και αποφύγετε με κάθε τρόπο να του επιβάλλεται πράγματα που εσείς θέλετε να κάνει.

• Μοιραστείτε μαζί του. Στενή σχέση με τα παιδιά σας μπορεί να αποκτήσετε μόνο αν περνάτε και ποιοτικό χρόνο μαζί τους και αυτό μπορεί να γίνει εάν ξοδεύετε τον ελεύθερο χρόνο μαζί τους κάνοντας το οτιδήποτε, από το να συζητάτε μέχρι το να πάτε ένα ταξίδι.

Για να είναι υγιές το σώμα πρέπει να είναι υγιής και η ψυχή. Αυτά τα δύο είναι άμεσα συνδεδεμένα μεταξύ τους καθώς το ένα εξαρτάται από το άλλο. Έτσι, οι γονείς και όλοι όσοι συναναστρέφονται με παιδιά πέρα από τη φροντίδα για τη σωματική τους υγεία πρέπει να ενδιαφέρονται και για την ανάπτυξη της συναισθηματικής υγείας των παιδιών τους και την καλλιέργεια ενός τρόπου συμπεριφοράς που θα τα βοηθάει να αντιμετωπίζουν καταστάσεις και θα τα συντροφεύει  στην υπόλοιπη ζωή τους.

                                                                                                                                 " Evelyn Exarchou "

-------------------------------------------------------------------------------------------------

Αντιμέτωπος με την εφηβεία του παιδιού μου

                 Οι μεταβάσεις δεν είναι ποτέ εύκολες, πόσον μάλλον όταν μιλάμε για τη μετάβαση από την παιδικότητα στην εφηβεία, η οποία  αποτελεί μία από τις πιο κρίσιμες περιόδους στη ζωή ενός ατόμου. Οι εν δυνάμει ενήλικες, αγόρια και κορίτσια, παρατηρούν τις αλλαγές στο σώμα τους το οποίο πλέον αρχίζει να παίρνει την τελική του μορφή για την ενηλικίωση. Είναι φυσιολογικό όλη αυτή η διαδικασία να τους ταράζει, να τους τρομοκρατεί και να τους αγχώνει. Στον 21⁰ αι. μάλιστα παρατηρείται παγκοσμίως ότι αγόρια και κορίτσια περνάν σε αυτό το στάδιο πολύ νωρίτερα σε σχέση με παλαιότερα λόγω ποικίλων παραγόντων.  

           

                 Ταυτόχρονα με τις σωματικές αλλαγές  που σηματοδοτούν την εφηβεία, η περίοδος αυτή συνεπάγεται και από πολλές άλλες αλλαγές στη ζωή του ατόμου. Έφηβοι και γονείς καλούνται να προσαρμοστούν σε νέες συνθήκες με τους εφήβους να επιδιώκουν περισσότερη ανεξαρτησία  και εμπειρία, και τους γονείς να πρέπει να μάθουν να αντιμετωπίζουν  το παιδί τους περισσότερο ως ισότιμο, με δικαίωμα να έχει διαφορετικές απόψεις. Χαρακτηριστικό επίσης των εφήβων είναι ο ιδιότυπος εγωκεντρισμός που τους χαρακτηρίζει, κάνοντάς τους να υποθέτουν ότι οι άλλοι άνθρωποι γοητεύονται από αυτούς , όπως και οι ίδιοι με τον εαυτό τους. Στη φάση αυτή ταιριάζει να αναφερθώ και στον όρο φανταστικό ακροατήριο που δεν είναι τίποτα άλλο από την υπόθεση των εφήβων ότι οι άλλοι επικεντρώνουν την προσοχή σε αυτούς με επικριτική διάθεση. Άλλες δύο δημοφιλείς ιδέες που χαρακτηρίζουν την εφηβεία είναι ο προσωπικός μύθος και η φαντασίωση του έκθετου. Προσωπικός μύθος καλείται το αίσθημα των εφήβων ότι είναι ξεχωριστοί και άτρωτοι, δεν υπάγονται στους νόμους της φύσης και δεν είναι  σαν όλους τους κοινούς θνητούς, ενώ ο όρος φαντασίωση του έκθετου αναφέρεται στην αίσθηση  των εφήβων ότι οι γονείς τους είναι τόσο συνηθισμένοι που δεν είναι δυνατόν να έχουν γεννήσει ένα τόσο τέλειο και μοναδικό παιδί όσο ο ίδιος. Κάτι άλλο εξίσου σημαντικό αυτήν την περίοδο είναι η συγκρότηση μιας λειτουργικής ταυτότητας, που σημαίνει τη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου εαυτού που συνθέτει αρμονικά διαφορετικά στοιχεία της προσωπικότητας.

                    Παράλληλα, είναι ευρέως γνωστό  ότι πειρασμοί ποικίλης φύσεως ελλοχεύουν συνεχώς γύρω μας ευελπιστώντας το νεαρό άτομο να βρεθεί ευάλωτο και απροστάτευτο και να ενδώσει. Και ποια πιο κατάλληλη περίοδος από την εφηβεία για να συμβεί αυτό; Εύκολα ένα παιδί παραμελημένο, όχι μόνο κυριολεκτικά αλλά και μεταφορικά, μπορεί να ενδώσει στον εκάστοτε πειρασμό, καθώς νιώθει αβοήθητο, πελαγωμένο, χαωμένο και έτσι πιάνεται από κάθε σανίδα σωτηρίας βρεθεί μπροστά του απλόχερα εκείνη τη στιγμή. Και σε αυτό  το σημείο να επισημάνω πως δεν αναφέρομαι μόνο στα ναρκωτικά και στο αλκοόλ. Πολλές έρευνες επίσης δείχνουν πως μία «ποιοτική» και ουσιαστική επικοινωνία γονέα-παιδιού σχετίζεται με σεξουαλική εγκράτεια κατά την εφηβεία, ενώ αντίθετα μία φτωχή επικοινωνία συνεπάγεται σε μεγάλο βαθμό με πρώιμη σεξουαλική δραστηριότητα στην εφηβεία.

        Και εδώ έρχεται ο καταλυτικός ρόλος που οφείλει να παίξει ο γονέας αυτήν την περίοδο. Οι  γονείς λοιπόν οφείλουν να είναι παρόντες σε αυτήν την κρίσιμη περίοδο στη ζωή των παιδιών τους, που μπορεί να είναι περισσότερο ή λιγότερο έντονη για μεγαλύτερα ή μικρότερα διαστήματα.  Να είναι πάντα δίπλα τους και να μην τα κατακρίνουν. Κανένα παιδί δεν είναι κουτό αλλά αντίθετα, αισθάνεται  πότε ο γονιός του είναι πραγματικά δίπλα του και πότε απέχει. Μιλώντας και για το ποιος θεωρείται ο καταλληλότερος τύπος γονεϊκότητας για να αναθρέψει σωστά μια ολοκληρωμένη προσωπικότητα, πληθώρα ερευνών έχει δείξει, όπως κιόλας θα αναμέναμε, ότι οι αυστηροί γονείς είναι αυτοί που πετυχαίνουν κάτι τέτοιο. Συγκεκριμένα, οι έφηβοι με αυστηρούς γονείς είναι πιο πιθανό να έχουν φυσιολογική εφηβική συμπεριφορά η οποία χαρακτηρίζεται από υπευθυνότητα και ανεξαρτησία, καθώς και από αποδοχή του εαυτού τους και αυτοέλεγχο. Αντίθετα, ο έφηβος με αυταρχικούς γονείς μπορεί είτε να γίνει εξαρτημένος από άλλους, είτε  ανυπάκουος και εύθικτος, ενώ τέλος ο ελαστικός τύπου γονέας θα έχει δώσει στο παιδί του περισσότερες ελευθερίες από όσες χρειάζεται και δε θα έχει κατορθώσει να θέσει τα απαιτούμενα όρια που θα συνδράμουν στη δόμηση της σωστής προσωπικότητας του εφήβου. Δε συνεπάγεται ωστόσο, ότι ο αυστηρός τύπος γονεϊκότητας είναι ο πιο σωστός ενώ οι άλλοι δύο τύποι δεν ενδείκνυνται για τη γαλούχηση σωστών προσωπικοτήτων καθώς κάθε οικογένεια είναι ξεχωριστή, έχει τη δική της χημεία, και ξεχωριστές σχέσεις μεταξύ των μελών τους. Το πιο σημαντικό βέβαια από όλα, είναι οι γονείς να διατηρούν ενωμένο μέτωπο και ευδιάκριτα όρια μεταξύ των ίδιων και των παιδιών τους και να είναι εκεί όχι μόνο με τη φυσική παρουσία τους αλλά δείχνοντας πραγματικό ενδιαφέρον.

       Κάποιες συμβουλές που θα φανούν χρήσιμες για τη δημιουργία μιας υγιούς χωρίς πολλές εντάσεις σχέσης με το έφηβο παιδί σας παρουσιάζονται παρακάτω:


Αγκαλιάστε τα παιδιά σας και φερθείτε τους με φροντίδα και αγάπη.Σταθείτε αρωγοί δίπλα τους  σε αυτήν την περίοδο της ζωής τους που είτε το δείχνουν είτε όχι τα τρομοκρατεί. Η ενσυναίσθηση και η αλληλοκατανόηση να κυριαρχεί στις σχέσεις με τα παιδιά σας. Μείνετε δίπλα τους αφοσιωμένοι δείχνοντας πραγματικό ενδιαφέρον και μη στέκεστε στις εκρήξεις θυμού και νεύρων που ενδεχομένως θα παρουσιάσουν. Να είστε σύμμαχοι και υποστηρικτές των παιδιών σας στις δυσκολίες που καλούνται να αντιμετωπίσουν. Τέλος, αναλογιστείτε και την περίοδο που οι ίδιοι ήσασταν έφηβοι και μη βιαστείτε να επικρίνετε τα παιδιά σας.

                 Ευελπιστώ με όλα τα παραπάνω να έχω έστω και λίγο ευαισθητοποιήσει και βοηθήσει όλους τους γονείς, και αυτούς που έχουν παιδιά στην εφηβεία και αυτούς που δεν έχουν, να ενεργοποιηθούν και να συνδράμουν και αυτοί στη δημιουργία της ολόπλευρης προσωπικότητας του παιδιού τους. Όντας αρωγοί των παιδιών τους αυτή τη δύσκολη περίοδο θα βοηθηθούν και οι ίδιοι οι γονείς, θα νιώσουν σημαντικοί, και προσεγγίζοντας με ενδιαφέρον τα παιδιά τους θα τους δοθεί η ευκαιρία να δημιουργήσουν μία στέρεη και εποικοδομητική σχέση μαζί τους  που πολύ δύσκολα θα διαβρωθεί στο μέλλον.

                                                                                                                                   " Evelyn Exarchou "

-------------------------------------------------------------------------------

«Πολύτιμα» μαθήματα για μια καλύτερη ζωή,  από την  κ.Τένια Μακρή.

Πρώτο  Μάθημα

Υπάρχει κι άλλος τρόπος να βλέπω τον κόσμο.

Υπάρχουν φορές που ο κόσμος γύρω μας μοιάζει τρομακτικός, γεμάτος τραγωδίες και προβλήματα.

Υπάρχουν μέρες που ξυπνάμε το πρωί κι αναρωτιόμαστε  τι άλλο κακό μπορεί να μας συμβεί.Δεν είναι μόνο τα γεγονότα δυσάρεστα, είναι και οι σκέψεις μας στενόχωρες... Μελαγχολούμε και το «εγώ» μας «υπερθεματίζει», επιμένοντας ότι όλα αυτά αποδεικνύουν πως ζούμε σ' έναν άδικο, βίαιο, άπονο, γεμάτο μίσος κόσμο και πως εμείς δεν είμαστε παρά αθώα, αβοήθητα θύματα.

Αν όμως αλλάξουμε ελαφρά την πυξίδα της αντίληψής μας, αν μεταβάλουμε λίγο τον τρόπο σκέψης μας, θα δούμε πως υπάρχει κι άλλη οπτική για να δούμε τον κόσμο.

Ένα από τα μεγαλύτερα δώρα που μας έχει δοθεί στη ζωή είναι η ικανότητα να επιλέγουμε τις σκέψεις και τα πιστεύω μας. Αν θέλουμε λοιπόν, μπορούμε να επιλέξουμε να απελευθερωθούμε από έναν κόσμο ο οποίος είναι θεμελιωμένος στο φόβο.

Με άλλα λόγια, μπορούμε είτε να επιλέξουμε την ψευδαίσθηση ότι ο κόσμος είναι γεμάτος φόβο και μίσος, είτε να πιστέψουμε σ' έναν κόσμο που  βασίζεται στην αγάπη. Στην πρώτη περίπτωση προσδιορίζουμε την αιτία του προβλήματος έξω από μας, ενώ στη δεύτερη ξέρουμε πως αιτία για ό,τι βλέπουμε και βιώνουμε είναι οι δικές μας σκέψεις.

Σε κάθε περίπτωση, η απόφαση είναι δική μας. Πάντως, αν επιλέξουμε το δρόμο της γαλήνης του μυαλού, θα μπούμε στο μονοπάτι της μεταμόρφωσης - της δικής μας και του κόσμου που μας περιβάλλει.

Δεύτερο Μάθημα

Μόνο οι δικές μου σκέψεις και συμπεριφορές μπορούν να με βλάψουν.

Εντοπίζοντας την αιτία

Ο ενοχλητικός γείτονας, ο θυμωμένος πωλητής, ο οδηγός του λεωφορείου που δεν μπορεί να περιμένει, το πρόσωπο που αγαπάμε και μας απορρίπτει, όλα αυτά μπορούν να γίνουν πηγές πόνου. Κανένα όμως από αυτά δεν αποτελεί την πραγματική αιτία του πόνου.Δεν είναι ούτε οι άνθρωποι ούτε οι καταστάσεις που μας προκαλούν θυμό, φόβο και απογοήτευση. Είναι κυρίως οι δικές μας σκέψεις και συμπεριφορές απέναντι τους.

Ο «δικαιωμένος θυμός»

 Όταν θεωρούμε ότι η αιτία για όλα όσα νιώθουμε ή μας συμβαίνουν βρίσκεται έξω από εμάς, τότε τείνουμε να πιστέψουμε ότι η ευτυχία μας εξαρτάται από την ικανότητά μας να αλλάζουμε τους άλλους, έτσι ώστε αυτοί να μας φέρονται όπως θέλουμε. Κι όταν τα πράγματα δεν πάνε καλά, ψάχνουμε κάποιον για να  του φορτώσουμε το φταίξιμο. Η συμπεριφορά των άλλων φαίνεται να δικαιώνει το θυμό μας, ο οποίος γίνεται «μονόδρομος»...

Ας μην ξεχνάμε  όμως ότι δεν είναι οι άνθρωποι ή τα γεγονότα που μας προκαλούν θυμό και ότι μόνο οι σκέψεις  και η συμπεριφορά μας έχουν τη δύναμη να μας πληγώσουν.

Τρίτο Μάθημα

Οι αντιλήψεις μου είναι ο καθρέφτης των σκέψεων μου.

Τις περισσότερες φορές επιμένουμε στις αντιλήψεις μας σαν να πρόκειται για αδιαμφισβήτητες αλήθειες.

Το να εκνευριζόμαστε ή να θυμώνουμε είναι φυσιολογικό. Τέτοια συναισθήματα αποτελούν στοιχείο της ανθρώπινης φύσης και οφείλουμε να τα αναγνωρίζουμε και να τα «τιμούμε». Όταν όμως συνειδητοποιούμε ποιες είναι οι συνέπειες της προβολής του θυμού μας στους άλλους, τότε είμαστε εμείς οι υπεύθυνοι γι΄αυτές τις προβολές. Με άλλα λόγια, αντί να προσπαθούμε μάταια να αλλάξουμε τους άλλους, είναι καλύτερο να αρχίσουμε να αλλάζουμε τις σκέψεις μας, ώστε  κάποια στιγμή να βρούμε γαλήνη στο μυαλό μας. Ας παραδεχτούμε την αλήθεια: τα μυαλά συνδέονται μεταξύ τους και οι επιθετικές σκέψεις που στρέφουμε προς τους άλλους είναι στην πραγματικότητα επιθέσεις που κάνουμε στον εαυτό μας.

Τέταρτο Μάθημα

Μπορώ να επιλέγω το πώς βλέπω τους άλλους.

Το εγώ είναι ένας μικρός καχύποπτος πολεμιστής, που βρίσκεται σε διαρκή εγρήγορση, έτοιμος να επιτεθεί. Όταν κάποιος είναι θυμωμένος μαζί μας, το εγώ μας επιβάλλει την αντίληψη ότι δεχόμαστε επίθεση, οπότε το μόνο λογικό πράγμα που μπορούμε να κάνουμε είναι να αντεπιτεθούμε.

Αν όμως, έστω και για μια στιγμή, θυμίσουμε στον εαυτό μας ότι μπορούμε να πάψουμε να ακούμε τη φωνή του εγώ, θα συνειδητοποιήσουμε ότι ο  «επιτιθέμενος» είναι ένα φοβισμένο πλάσμα που φωνάζει, γυρεύοντας κατά βάθος την αγάπη. Έτσι, θα νιώσουμε την καρδιά μας να ανοίγει από τη ζεστασιά της συμπόνιας και να κλείνει την πόρτα της στην παγωνιά του θυμού.

Όταν αντιληφθούμε πόσο φοβισμένο είναι πιθανότατα το άτομο που προηγουμένως είχαμε θεωρήσει επιθετικό, ένα φως θα ανάψει μέσα μας και θα θελήσουμε να βρούμε τρόπους για να το βοηθήσουμε.

Πέμπτο Μάθημα

Επιλέγω ως μοναδικό στόχο τη γαλήνη του μυαλού μου

Πολύ συχνά φτάνουμε σε αδιέξοδο επειδή στη ζωή μας θέτουμε διάφορους στόχους οι οποίοι είναι αντικρουόμενοι μεταξύ τους. Ως αποτέλεσμα, νιώθουμε πως ό,τι και αν κάνουμε, το μόνο που θα αποκομίσουμε είναι ακόμη περισσότερο στρες.

Οι αλληλοσυγκρουόμενοι στόχοι, μας παρασύρουν να πιστέψουμε ότι η πηγή του αδιεξόδου εδρεύει έξω από το μυαλό μας. Αυτό σημαίνει ότι, όποιος κι αν είναι ο στόχος, εμείς νιώθουμε θύματα των άλλων και των καταστάσεων του εξωτερικού κόσμου, η δε γαλήνη του μυαλού αποτελεί για εμάς μια ουτοπία που αδυνατούμε να πετύχουμε. Η αλήθεια  όμως είναι ότι μπορούμε να απαλλαγούμε από το ρόλο του θύματος, θέτοντας ως αποκλειστικό στόχο σε όλες μας τις σχέσεις αυτήν ακριβώς τη γαλήνη. Έτσι αποκτούμε και ένα πανίσχυρο κίνητρο στη ζωή μας.

Πολύ συχνά πιστεύουμε ότι η επιτυχία του στόχου μας για γαλήνη του μυαλού εξαρτάται από το πόσο θα αλλάξει ο άνθρωπος που βρίσκεται δίπλα μας.Υπάρχουν αμέτρητοι τρόποι με τους οποίους θέλουμε να αλλάξουμε τους γύρω μας. Κι όταν εκείνοι δεν ανταποκρίνονται στις προσδοκίες που θέτουμε εμείς για λογαριασμό  τους, θυμώνουμε  και τους κατηγορούμε ότι αυτοί φταίνε για την έλλειψη γαλήνης στο μυαλό μας. Όταν λοιπόν  ο ένας στόχος μας είναι να αγαπάμε  τον άλλο όπως είναι και ο άλλος στόχος μας  να τον αλλάξουμε, μοιραία καταλήγουμε να  βιώνουμε μια αντίφαση.

Όσο περισσότερο  κατορθώνουμε  να αγαπάμε τους άλλους γι ' αυτό που πραγματικά είναι  και όχι  γι ' αυτό που εμείς νομίζουμε  ότι  πρέπει να είναι, τόσο πιο πολύ θα συνειδητοποιήσουμε  ότι είμαστε  οι αποκλειστικά  υπεύθυνοι για τις σκέψεις και τα συναισθήματα που βιώνουμε στις σχέσεις μας. Η γαλήνη έρχεται όταν σταματήσουμε  να θεωρούμε ότι έχουμε την υποχρέωση να αλλάζουμε και να διορθώνουμε τους άλλους και θέσουμε αυτήν ως μοναδική μας προτεραιότητα.

Έκτο Μάθημα

Δεν αξίζει να κατηγορώ ούτε τους άλλους ούτε τον εαυτό μου.

Προσπαθήστε να φανταστείτε πως  θα ήταν να ζείτε σ' έναν κόσμο όπου δεν θα υπήρχε ενοχή. Πώς θα ήταν η ζωή αν κανείς δεν σας κατηγορούσε για τα λάθη σας. Η αλήθεια  είναι ότι μπορούμε να δημιουργήσουμε έναν τέτοιο κόσμο για τον εαυτό μας από τη στιγμή που αναγνωρίσουμε ότι δεν χρειάζεται να ακούμε το εγώ μας να λέει: «Σκοπός της ζωής σου είναι να προστατεύεις τον εαυτό σου κρίνοντας ποιος είναι ένοχος και ποίος είναι αθώος. Το πιο σημαντικό άλλωστε είναι, όταν τα πράγματα πάνε στραβά, να βρεις κάποιον  για να του  φορτώσεις το φταίξιμο». Αντί όμως να επιλέγουμε να ακούμε το εγώ μας, μπορούμε  να υπενθυμίσουμε στον εαυτό μας ότι σκοπός  στη ζωή  είναι να συγχωρούμε και να αγαπάμε, παύοντας να δίνουμε  αξία στις τύψεις και τις ενοχές, γιατί αυτές δεν μπορούν να συνυπάρχουν με την αγάπη και τη γαλήνη.

-------------------------------------------------------------------------------



Τι σημαίνει πραγματικά η απώλεια και πότε χρειάζεται να 

απευθυνθούμε σε ειδικό;

Οι προσωπικές μας σχέσεις, η εργασία μας , ο τόπος διαμονής μας και πολλά άλλα, είναι στοιχεία που μας δίνουν υπόσταση και νόημα και συναινούν στη δημιουργία της ταυτότητας μας. Κάτι που αναπόφευκτα συμβαίνει είναι ότι  στο διάβα της ζωής μας θα χάσουμε κάτι από όλα αυτά γεγονός που φέρει άγχος , πόνο, θλίψη και πολλά άλλα δυσάρεστα συναισθήματα.

Εστιάζοντας λοιπόν στο κομμάτι των διαπροσωπικών σχέσεων, αναγνωρίζουμε ότι με αποφασιστικό τρόπο, κάποια στιγμή, η ζωή θα απαιτήσει από μας να αποχαιρετήσουμε κάποια ανθρώπινη σχέση που για μας είναι πολύτιμη, είτε λόγω της απόστασης που φέρνει ο χρόνος ή ο τόπος είτε λόγω του θανάτου του άλλου ανθρώπου ή του εαυτού μας. Μιλώντας για τις περιπτώσεις μιας βαθιάς και αμετάκλητης απώλειας λόγω θανάτου, φαίνεται να υπάρχουν ορισμένες κοινές αντιδράσεις, κοινά συναισθήματα και κοινές διεργασίες προσαρμογής στα άτομα που πενθούν , παρόλο που παρουσιάζουν ταυτόχρονα και διαφορές ανάλογα με το ποια είναι, πως αντιμετωπίζουν τις δυσκολίες και ποια ήταν η σχέση τους με το άτομο που πέθανε. Γι αυτό και δεν έχει καθιερωθεί να μιλάμε για στάδια θρήνου, αν και κατά καιρούς έχουν πραγματοποιηθεί έρευνες  όπως εκείνες της Elizabeth Cubler Ross  που μιλούν για τα στάδια της άρνησης, του θυμού, της διαπραγμάτευσης, της κατάθλιψης και της αποδοχής.

Πανανθρώπινη πρακτική μετά από κάθε απώλεια αποτελεί ο θρήνος που δε μένει σε φυλετικές, ηλικιακές, οικονομικές, πολιτικές και άλλες διακρίσεις. Είναι μία φυσιολογική, ενεργή, ευεργετική και ανακουφιστική διαδικασία που καλό είναι  να περνάνε οι άνθρωποι καθώς μέσα από αυτή μπορεί να λυτρωθούν, να αναζωογονηθούν, να ξαναγεννηθούν  με κάποιο τρόπο, με στόχο την καλύτερη προσαρμογή τους στη μετέπειτα πορεία της ζωής τους. Η τραγωδία αυτή μπορεί να μας μεταμορφώσει  και η εμπειρία της να μας κάνει ταυτόχρονα πιο λυπημένους αλλά και πιο σοφούς.

Το τραύμα που αφήνει αυτή η  οδυνηρή κατάσταση επουλώνεται καθώς περνάει ο καιρός, ενώ η κατάσταση θα πρέπει να εγείρει ανησυχία όταν για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα νιώθουμε:

•  Συντετριμμένοι από την απώλεια

• Ανήμποροι να κάνουμε οτιδήποτε

• Μη λειτουργικοί σε πολλούς τομείς της ζωής μας

• Μπλοκαρισμένοι στο θρήνο

• Ανίκανοι να νιώσουμε επί μήνες οτιδήποτε για το αγαπημένο πρόσωπο πού χάσαμε ή αντίθετα κολλημένοι μέσα σε συνεχή οδύνη

• Θέληση να πεθάνουμε και εμείς για να λυτρωθούμε και να ξανασμίξουμε με το αγαπημένο μας πρόσωπο

• Ένοχοι για πράγματα που κάναμε ή δεν κάναμε για να βοηθήσουμε τον θανόντα

• Ακραία απελπισία ότι η ζωή δεν αξίζει πλέον

• Σωματικά συμπτώματα που μπορούν να απειλήσουν την υγεία μας

• Ανεξέλεγκτο θυμό με αποτέλεσμα να αποξενωνόμαστε από φίλους και άλλα άτομα ή και να καταστρώνουμε σχέδια για να εκδικηθούμε για την απώλεια

• Νιώθουμε ανήμποροι και προσπαθούμε  να διώξουμε τον πόνο της απώλειας με κατάχρηση  ουσιών με φάρμακα ή αλκοόλ 

Ίσως κάποιες συμβουλές που θα μπορούσαν να σας βοηθήσουν να αντιμετωπίζετε  τυχόν απώλειες στις ζωές σας είναι οι ακόλουθες:

•  Πάρτε στα σοβαρά τις μικρές απώλειες  δίνοντας έτσι στον εαυτό σας την ευκαιρία να κάνετε πρόβα για τις μεγαλύτερες απώλειας στη ζωή σας.

• Βρείτε χρόνο να έρθετε σε επαφή με τα συναισθήματά σας. Κρατήστε σημειώσεις για τις εμπειρίες σας σε στιγμές αλλαγών γεγονός που μπορεί να συμβάλλει σε μία αίσθηση λύτρωσης και κατανόησης.

• Βρείτε υγιείς τρόπους για να μειώσετε το στρες ,όπως σωματική άσκηση, χαλάρωση, προσευχή.

• Αποδώστε νόημα στην απώλεια και επιτρέψτε στον εαυτό σας να σας απασχολήσει το ζήτημα αυτό.

• Μιλήστε σε κάποιον . Είναι γνωστό και αυταπόδεικτο ότι ο πόνος που μοιράζεται είναι μισός πόνος.

• Βρείτε μία τελετουργία για την απώλεια που να έχει νόημα για σας.

• Τέλος, δρέψτε τους καρπούς από την κληρονομιά που σας αφήνει η απώλεια  και επανεξετάστε τις προτεραιότητες της ζωής σας.

Σε πολλά σπίτια ανά την υφήλιο ο θάνατος χτυπά καθημερινά το κουδούνι και για αυτό απαιτείται η εξοικείωση μαζί του. Μπορεί να ακούγεται λίγο παράξενο αλλά πράγματι δεν πρέπει να φοβόμαστε το θάνατο γιατί και να τον φοβόμαστε δεν πετυχαίνουμε κάτι. Κάποια στιγμή θα έρθει , και είτε είναι αναμενόμενος είτε όχι, δε θα μπορούμε να κάνουμε κάτι για να φέρουμε πίσω αυτόν που χάθηκε αλλά όπως τονίζει ο Edgar Jackson αυτό που έχει σημασία δεν είναι τι κάνει η ζωή σε εμάς αλλά τι κάνουμε εμείς με αυτό που μας κάνει η ζωή. Γι αυτό πρέπει να έχουμε στραμμένη την προσοχή μας στο πως συμπεριφερόμαστε στου κοντινούς μας ανθρώπους πριν επέλθει ο θάνατος και  να θυμόμαστε να φερόμαστε σε ότι έχουμε σαν να είναι φτιαγμένο από ακριβή πορσελάνη γιατί κάποια μέρα θα το χάσουμε. Θέστε λοιπόν ως αρχή της ζωής σας το να ζείτε στο σήμερα γιατί ποτέ δεν ξέρετε τι σας ξημερώνει το αύριο και  μην αναλώνεστε σε μικρό-παρεξηγήσεις και μεγαλόπνοα σχέδια για το μέλλον που σας στερούν τη ζωή στο παρόν. Αδράξτε την κάθε ευκαιρία που έχετε να συναντιέστε με τα αγαπημένα σας πρόσωπα και «ρουφήξτε» κάθε στιγμή μαζί τους, γιατί η ζωή είναι μικρή και το αντιλαμβανόμαστε δυστυχώς πολύ αργά.

                                                                                                            " Evelyn Exarchou "

-----------------------------------------------------------------------------------------------

Καταπολεμήστε τη νευρική ανορεξία: αγαπήστε τον εαυτό σας

Είναι φυσιολογικό, η εμφάνιση να είναι ένα κύριο ζήτημα που απασχολεί  σε ολοένα και  μεγαλύτερο βαθμό άνδρες και γυναίκες σε όλον τον κόσμο. Πολλά είναι και τα χρήματα που ξοδεύουν και τα δύο φύλα τόσο στην απόκτηση ειδών ένδυσης που είναι στη μόδα, όσο και στη διαμόρφωση σμιλεμένων καλλίγραμμων σωμάτων έτοιμα να αναδειχτούν στην παραλία και να φανούν μέσα από κάθε στενό ρούχο μικρού μεγέθους που να αναδεικνύει αυτό που με κόπο έχεις καταφέρει να φτιάξεις. Γιατί όμως να κάνεις εσύ εξαντλητικές προσπάθειες για να καταφέρεις να μπεις σε τέτοια καλούπια και να μη νιώθεις άνετα με το σώμα σου, φορώντας ρούχα που αρμόζουν στο σωματότυπό σου και αισθάνεσαι άνετα μέσα τους;

Σήμερα, όπως εδώ και κάποιες δεκαετίες πριν, η βιομηχανία της μόδας, τα μοντέλα και οι διασημότητες, που αποτελούν πρότυπα πολλών ανθρώπων και δη γυναικών, προβάλλουν ως πρέπον τα γυμνασμένα αδύνατα σώματα κάνοντας πολλούς ανθρώπους να αγχώνονται  για την εικόνα του σώματός τους.  Η νευρική ανορεξία κρατά για τα καλά τα σκήπτρα στο κατώφλι του εικοστού πρώτου αιώνα με «θύματά» της πολλές  έφηβες και νεαρές γυναίκες που θέλουν να μοιάσουν στα παραπάνω πρότυπα, ανησυχούν για το σωματικό τους βάρος και επιβάλλουν στον εαυτό τους ασιτία. Κύρια χαρακτηριστικά της θα λέγαμε ότι αποτελούν: α) η άρνηση του ατόμου να διατηρήσει ένα φυσιολογικό βάρος κάνοντας συνέχεια δίαιτες και εφαρμόζοντας συμπεριφορές κάθαρσης ( π.χ. εμετούς), β) ο έντονος φόβος του μήπως πάρει βάρος και παχύνει, γ) η στρεβλωμένη εικόνα σώματος, με αποτέλεσμα ακόμα κι όταν είναι απισχνασμένα, να υποστηρίζουν ότι είναι υπέρβαρα, και δ) η απώλεια του εμμηνορρυσιακού κύκλου.  Μη σας παραξενεύει, τέλος, το γεγονός ότι τα άτομα με νευρική ανορεξία δείχνουν ενδιαφέρον για τη μαγειρική διαβάζοντας βιβλία μαγειρικής και ετοιμάζοντας  γεύματα για την οικογένειά τους, γιατί η ασιτία αφορά μόνο τον εαυτό τους.

Λαμβάνοντας μάλιστα υπόψη ότι  6% του ελληνικού πληθυσμού νοσεί από διατροφικές διαταραχές  (κυρίως ψυχογενή ανορεξία και βουλιμία) και ότι τα ποσοστά θνησιμότητας από τις διαταραχές αυτές έχουν αγγίξει το 20%, ένα ποσοστό διόλου ευκαταφρόνητο, η όλη κατάσταση θα πρέπει να εγείρει κάποια ανησυχία και να οδηγήσει στο να παρθούν αποτελεσματικά μέτρα για την άμβλυνση του φαινομένου. Παρουσιάζονται κάποιες προτάσεις που μπορούν να τονώσουν την αυτοεκτίμηση και αυτό-αξία των ανθρώπων και να τους βοηθήσουν να δουν τη ζωή από διαφορετική πιο φωτεινή και αισιόδοξη οπτική γωνία:

• Αποδεχτείτε το σώμα σας έτσι όπως ακριβώς είναι.

• Μην αφήνετε κανέναν να σας κρίνει για την εμφάνισή σας. 

• Μην επιτρέπεται αρνητικά κακόβουλα σχόλια για το σώμα σας να σας καταβάλουν ψυχολογικά.

• Δώστε αξία στον εαυτό σας και πειστείτε ότι είστε πολλά περισσότερα από την εικόνα που βλέπετε στον καθρέφτη.

• Νιώστε οι ίδιοι όμορφα και αγαπήστε το σώμα σας για να κάνουν το ίδιο και οι άλλοι.

• Θυμηθείτε ότι αν δε φέρεστε εσείς οι ίδιοι καλά στον εαυτό σας μην περιμένετε να το κάνουν οι άλλοι.

• Επιδιώξτε την παρέα με άτομα που σας γεμίζουν και σας αγαπάνε για αυτό που πραγματικά είστε.

• Μπείτε στη διαδικασία να σκεφτείτε ότι το όλο πρόβλημα μπορεί να βρίσκεται αποκλειστικά και μόνο στο μυαλό σας  και αν ακόμα επιμένετε ότι έχετε παραπανίσια κιλά υπάρχουν πολλοί τρόποι που μπορείτε να τα περιορίσετε χωρίς να κινδυνεύσει η υγεία σας: ξεκινήστε να αθλείστε χωρίς να καταπονείτε τον οργανισμό σας , ωστόσο αν δυσκολεύεστε με την άσκηση μπορείτε να επιλέξετε την κατάλληλη διατροφή, που θα σας συστήσει διαιτολόγος, η οποία δε θα εξαντλεί τον οργανισμό σας  όπως μια δίαιτα που διαβάσατε σε κάποιο περιοδικό αλλά αντίθετα θα είναι ισορροπημένη και θα σας εξασφαλίζει όλα τα συστατικά που χρειάζεστε.

Αγαπήστε επομένως τον εαυτό σας με τις όποιες ατέλειές του και θωρακιστείτε έναντι στην πίεση κοινωνικοπολιτικών επιρροών που επιδιώκουν να μας κάνουν όλους όμοιους. Τέλος, απεγκλωβιστείτε από τη σκέψη πως ότι βλέπετε,  κυρίως στα ΜΜΕ ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα, καθώς βρισκόμαστε σε μία εποχή που η δύναμη της τεχνολογίας μπορεί να κάνει θαύματα και να παρουσιάσει εικόνες που στην πραγματικότητα είναι πολύ διαφορετικές. Θυμηθείτε: όλοι είμαστε ξεχωριστοί και αξίζουμε δίπλα μας ανθρώπους που μας αγαπάνε και μας δέχονται έτσι ακριβώς όπως είμαστε.

                                                                                                                      " Evelyn Exarchou "

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Κατάθλιψη και οικονομική κρίση: μήπως είμαστε όλοι καταθλιπτικοί;

Εάν επιθυμούσε κάποιος να κάνει λόγο για τη σημερινή ελληνική κοινωνία, σίγουρα δε θα παρέλειπε να αναφερθεί στην οικονομική κρίση, η οποία μαστίζει τις ζωές όλων των ελλήνων εδώ και μία δεκαετία περίπου. Συνέπεια της όλης κατάστασης και των όσων προβλημάτων δημιουργεί η οικονομική κρίση, είναι η δημιουργία ποικίλων ψυχολογικών προβλημάτων σε πολλούς συνανθρώπους μας. Μείζον ψυχολογικό πρόβλημα από το οποίο παραπονιούνται ότι πάσχουν πολλοί συνάνθρωποί μας είναι η κατάθλιψη. Έρευνες δείχνουν ότι πάνω από 500.000 έλληνες πάσχουν από κατάθλιψη με το ποσοστό συνέχεια να αυξάνεται. Το φαινόμενο είναι πραγματικά ανησυχητικό, για αυτό αξίζει να επισημανθούν όλα τα αναγνωρισμένα κριτήρια που θα καθιστούσαν κάποιον καταθλιπτικό  και να μη γίνονται λάθος διαγνώσεις που υποδιαγνώσκουν αλλά και υπερδιαγνώσκουν την κατάθλιψη.

Σε ένα πολύ γενικό πλαίσιο όταν μιλάμε για κατάθλιψη αναφερόμαστε στη βαθιά θλίψη ή στην ανικανότητα του ατόμου να βιώσει ευχαρίστηση. Σε αυτό το σημείο αξίζει να τονίσω ότι πολλοί από εμάς βιώνουμε θλίψη και επακόλουθο αυτού είναι να λέμε πως έχουμε κατάθλιψη, αλλά στην πραγματικότητα κάτι τέτοιο δεν αληθεύει καθώς οι εμπειρίες μας αυτές της θλίψης μπορεί να μην έχουν ούτε αρκετή ένταση ούτε διάρκεια. Άνθρωποι, επίσης, με καταθλιπτική διαταραχή, επιρρίπτουν κατηγορίες στον εαυτό τους εμμένοντας στα ελαττώματά τους και έχοντας αρνητική στάση για τα πράγματα γύρω τους (Μάλιστα όπως ο Beck τονίζει  με τη λεγόμενη γνωστική του τριάδα, οι καταθλιπτικοί έχουν αρνητική εικόνα για τον εαυτό τους, τον κόσμο και το μέλλον, θεωρώντας τον εαυτό τους αποτυχημένο, τον κόσμο απογοητευτικό και το μέλλον ζοφερό). Τέλος, συνήθη είναι και τα σωματικά συμπτώματα της κατάθλιψης  με την κόπωση, το άλγος και τη χαμηλή ενεργητικότητα να είναι τα πιο συνηθισμένα, ενώ δεν απουσιάζουν και τα εμφανή και σε άλλους πέραν του ατόμου  εξωτερικά συμπτώματα της  κατάθλιψης, όπως το να κάθονται μόνοι τους, να παραμένουν σιωπηλοί, να παραμελούν την εμφάνισή τους.

Συνοψίζοντας λοιπόν όλα τα παραπάνω στοιχεία, σύμφωνα με την τέταρτη έκδοση του DSM, διάγνωση για κατάθλιψη λαμβάνουν όσοι πληρούν τα ακόλουθα κριτήρια:

• Δυσκολίες στον ύπνο( αϋπνία): δυσκολία του ατόμου να αποκοιμηθεί και αδυναμία του να ξανακοιμηθεί αφού ξυπνήσει κατά τη διάρκεια της νύχτας, επίσης μπορεί να υπάρχει ξύπνημα πολύ νωρίς το πρωί ή παρατεταμένη διάρκεια του ύπνου.

• Απώλεια της όρεξης και συνακόλουθη απώλεια βάρους, ή αντίθετα αύξηση της όρεξης και αύξηση του βάρους.

• Απώλεια της ενέργειας.

• Αισθήματα αναξιότητας, μειωμένη αυτοεκτίμηση , ακόμα και αίσθημα ενοχής.

•  Επανειλημμένες σκέψεις θανάτου.

• Δυσκολία στη συγκέντρωση, στη σκέψη, στη λήψη αποφάσεων.

•  Ψυχοκινητική επιβράδυνση ή διέγερση

• Απελπισία

Δεν είναι αναγκαίο ένα άτομο να έχει όλα τα παραπάνω συμπτώματα για να θεωρηθεί καταθλιπτικό. Ένας επαρκής αριθμός θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι η ύπαρξη τεσσάρων από τα παραπάνω. Εκτός όμως από την προϋπόθεση να υπάρχει ένας συγκεκριμένος αριθμός συμπτωμάτων, τα συμπτώματα επίσης θα πρέπει:

• Να είναι παρόντα σχεδόν καθημερινά, κατά το μεγαλύτερο διάστημα της μέρας, για τουλάχιστον ένα διάστημα δύο εβδομάδων.

• Να προκαλούν σημαντική δυσφορία ή έκπτωση στη λειτουργικότητα του ατόμου (στον κοινωνικό, προσωπικό, επαγγελματικό τομέα κ.ο.κ)

• Να μην οφείλονται σε φυσιολογικό πένθος, στη δράση μιας ουσίας/φαρμάκου και σε μία γενική ιατρική κατάσταση( π.χ. υποθυρεοειδισμός)

Κλείνοντας αυτή τη σύντομη παρουσίαση της διαταραχής της κατάθλιψης , είναι σαφές ότι αδήριτη προκύπτει η ανάγκη τόσο για τη γνώση όλων των παραπάνω τόσο και για την πρόληψη και αντιμετώπισή τους σε μία περίοδο μάλιστα που το έδαφος είναι πολύ εύφορο για τη διάγνωση της νόσου.

Παρακάτω παρουσιάζονται κάποιες προτάσεις που μπορεί να φανούν χρήσιμες :

• Απαλλαγείτε από τις όποιες αρνητικές σκέψεις  έχετε και αποκτήστε ενεργητικό ρόλο στη ζωή σας αποφεύγοντας να είστε παθητικοί θεατές σε ότι σας συμβαίνει.

• Να σκέφτεστε ότι όλοι οι άνθρωποι αντιμετωπίζουν κακουχίες, αλλά η οικογένεια, τα παιδιά, οι φίλοι, ένα χόμπι, η δουλειά σας, μπορούν να χρησιμοποιηθούν σαν ασπίδα για την αντιμετώπιση των όποιων προβλημάτων έχετε.

• Αναγάγετε ως πιο σημαντικά στη ζωή σας, πράγματα που σας γεμίζουν και σας δίνουν χαρά όπως παραδείγματος  χάρη τα παραπάνω και μην αναλώνεστε σε αρνητικές σκέψεις.

Κανένας άνθρωπος δε μένει ανεπηρέαστος από την όλη κατάσταση γύρω μας, αλλά αν όλοι τα «βάφαμε μαύρα» και μοιρολατρούσαμε, πραγματικά θα ήμασταν μία χώρα χωρίς ζωή. Γιατί, δυνατός άνθρωπος είναι αυτός που στα δύσκολα ορθώνει το ανάστημά του και με σύμμαχο τα «όπλα» που έχει, παλεύει να βγει νικητής στα όποια προβλήματα προκύψουν και δεν τα παρατάει με την πρώτη δυσκολία λέγοντας πως οδεύει ολοταχώς προς την κατάθλιψη. Τέλος, να θυμάστε πως δυστυχώς πάντα θα υπάρχει κάποιος που βρίσκεται σε «χειρότερη» θέση από εμάς. Πριν λοιπόν θεωρήσετε τον εαυτό σας καταθλιπτικό, λάβετε υπόψη σας όλα τα παραπάνω.

                                                      
                                                                                                                              " Evelyn Exarchou "